BITCHFIGHT IN AMSTERDAMS COLLEGE GEWONNEN DOOR HALSEMA

Burgemeester wees wethouder de deur nadat Shula Rijxman excuses weigerde voor aanval op collega

 

Overdrijven is ook een vak. Op zoek naar applaus uit woke policorkringen besloten D66, GroenLinks en de PvdA in 2022 dat het nieuwe Amsterdamse College van B&W voor 70% uit vrouwen moest bestaan, daarbij de wetmatigheid negerend dat het samenzijn van drie of meer vrouwen steevast leidt tot conflicten. Wie denkt dat ik overdrijf raad ik aan te lezen hoe het het College van B&W van Terschelling verging. Apetrots waren de eilanders op hun ‘100% vrouwelijke College’. Twee vrouwelijke wethouders en een vrouwelijke burgemeester sloegen elkaar vervolgens net zo lang de hersens in tot twee van de drie afdropen. Waarna een vierde, oud-staatssecretaris Geke Faber, werd binnengevaren om de boel te sussen en de ruzies nog heviger werden. 

 

holle vaten

Het was, zo leren ten stadhuize goed ingevoerde bronnen, ook een klassiek staaltje bitchfight dat deze week leidde tot het opstappen van D66-wethouder Shula Rijxman. Een op zich onbenullig en makkelijk oplosbaar voorvalletje aan de Amsterdamse Collegetafel mondde uit in een hoogoplopende ruzie tussen de vrouwelijke collegeleden Rijxman, haar collega van GroenLinks Touria Meliani en burgemeester Halsema. Toen de laatste van de eerstgenoemde excuses eiste voor oncollegiaal gedrag jegens de tweede barstte de bom. Rijxman, van joodse komaf, verviel in zelfbeklag, gelardeerd met verwijten over anti-semitisme en aanpalende narigheid, weigerde de gevraagde excuses en kreeg vervolgens van Halsema te horen dat ze kon opkrassen.

 

De woorden in de brief waarmee ze op 21 februari 2023 haar aftreden aankondigde (“Ik kom tot de conclusie dat er onvoldoende ruimte is om de dingen te doen op een manier die effectief is en die aansluit bij wie ik ben en wil zijn”) en Femke Halsema’s reactie (“Wij hebben waardering voor het werk dat ze heeft verricht om Amsterdam vooruit te helpen en vinden het jammer dat ze vertrekt”) klonken al net zo hol als de vaten waarmee Rijxman acht maanden lang door de Stopera doolde en niets tot stand bracht. Tijd voor nader onderzoek (www.geertdales.com/amsterdamse-pers-keek-kritiekloos-toe-bij-verzuipen-wethouder-rijxman).

 

trap onder de gordel

De werkelijke reden van Rijxmans vertrek -dat haar, nu ze meer dan een half jaar wethouder is geweest, uitzicht biedt op twee jaar riant wachtgeld- is niet haar mislukte wethouderschap. Dat zou, hoe beroerd ze het ook deed, na acht maanden wel heel erg snel zijn. Ze had ook nog steeds de steun van de Gemeenteraad. De echte oorzaak is een conflict dat ontstond nadat ze in een raadscommissievergadering openlijk en onverholen kritiek leverde op Meliani, die in de vorige collegeperiode had besloten tot het verstrekken van 100.000 euro aan het project Cold case Anne Frank. Dat project leidde tot de publicatie van Het verraad van Anne Frank, een boek waarin de joodse notaris Arnold van den Bergh werd aangewezen als de hoofdverantwoordelijke voor het verlinken van de schrijfster van het beroemde dagboek en haar lotgenoten. Nadat Van den Berghs nazaten en een reeks onderzoekers er gehakt van maakten nam uitgeverij Ambo/Anthos het boek uit de handel. Gevolg: 100.000 euro Amsterdams subsidiegeld down-the-drain. 

 

JA21 raadslid Annabel Nanninga en CDA’er Diederik Boomsma drongen bij het College aan op terugvordering van dat geld. ‘Onmogelijk’ oordeelde Rijxman, die inmiddels de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor dat project had overgenomen van Touria Meliani. Toen bleek dat Rijxman verzuimd had serieus te onderzoeken of terugvordering al dan niet juridisch haalbaar was en deskundigen stelden wel degelijk goede kansen te zien, brak de pleuris uit. In het tumult van dat debat liet Rijxman zich ineens ontvallen dat als het aan haar had gelegen die subsidie nooit zou zijn verstrekt. Dat was niet minder dan een keiharde trap onder de gordel van collega Meliani, die dat uiteraard niet pikte. Er werden excuses geëist.

 

hoge toon

Toen die niet kwamen werd het een agendapunt in het College. De sfeer ging erop achteruit nadat Rijxman, op zoek naar empathie van collega’s, zei in de uitoefening van haar wethouderschap last te hebben van anti-semitische en homo-vijandige sentimenten. De referte aan haar joodse identiteit riep ergernis op. Deze truc hanteerde ze eerder, in de verdediging van het verzwegen vakantietripje, ten tijde van haar NPO-bestuursvoorzitterschap, met toenmalig staatssecretaris van OCW en NPO-financier Sander Dekker naar Israël. Met stemverheffing eiste Meliani opnieuw openbare excuses wegens oncollegiaal gedrag, daarin bijgestaan door burgemeester Femke Halsema. Nadat Rijxman persisteerde in de weigering was haar lot bezegeld. De collega’s wensten niet langer met haar samen te werken. Zo kwam er een einde aan het wethouderschap van de gewezen NPO-bestuursvoorzitter.

 

uittocht

D66 moet nu op zoek naar een nieuwe wethouder. Mijn dringende advies is: zoek een man. Het is onverstandig om in welk professioneel team dan ook een overdosis mannen te hebben. Nog onverstandiger is het om 70% of meer vrouwen aan een bestuurstafel te zetten, zeker als de teamcheffin er een is die niet uitblinkt in het vermijden van conficten. Die eigenschap leidde al tot een opmerkelijke uittocht. Na het vertrek van een prominent lid van het ‘kabinet van de burgemeester’, de directeur Openbare Orde en Veiligheid en het hoofd Communicatie voegt zich nu Shula Rijxman in de rij. De gezellige tijden dat Halsema via haar coaching- en adviesbureau De Kunst van Wel de toenmalige NPO-bestuursvoorzitter bijstond met het schrijven van speeches en daarvoor een flinke greep deed in de kas van de publieke omroep -zoals Follow the Money onthulde- zijn kennelijk voorbij. 

 

Job Cohen

Intussen is de kwestie waarover Rijxman sneuvelde veel te onbenullig om tot zulke grote gevolgen te leiden. Met een beetje meer ratio en minder feminiene emotie had dit in een paar minuten tot een voor iedereen bevredigende uitkomst kunnen leiden. Glaasje wijn eroverheen en klaar. Dat dit zo kon ontsporen moet zorgen baren voor de toekomst van het stadsbestuur.

 

D66 draagt met de ondoordachte keuze voor Rijxman een grote verantwoordelijkheid voor dit drama. Maar er is er nog een. Eentje die nu verlost is van een falende lastpak en in die zin aan het langste eind heeft getrokken. Toch dwaalden mijn gedachten de afgelopen dagen onwillekeurig af naar Job Cohen, de burgemeester die te maken had met een College dat louter uit grote ego’s en dito monden bestond en waar, kan ik uit eigen waarneming melden, vaak veel en hoogoplopende keet was. Toch ontspoorde dat nooit. Zo kan het dus ook. Je zou nog bijna heimwee krijgen naar die tijd. 

 

Geert Dales

23 februari 2023

(In het voorjaar komt mijn boek over Herengracht 502, een huis in Holysloot en de burgemeester van Amsterdam. In de voorverkoop een tientje. Zie www.geertdales.com/rechtse-privileges-voor-een-linkse-burgemeester)

(aan/afmeldingen voor updates op deze website via www.geertdales.com/contact)

(zie ook www.geertdales.com/crowdfunding-de-vleesetende-vegetariers)